- Strona główna

Upamiętniając kolejną rocznicę pierwszych wywózek Polaków na Sybir zapraszamy do obejrzenia wystawy on-line "Sybiracy pamiętają! Pamiętaj i Ty!". 

Na ekspozycji zaprezentowano archiwalia z zasobu Archiwum Państwowego w Przemyślu, dokumenty pozyskane w ramach projektu Archiwa Rodzinne Niepodległej oraz materiały Związku Sybiraków Oddział w Przemyślu.

Zapalając znicz wywiezionym na nieludzką ziemię, pamiętajmy o okrucieństwie tamtych dni!

Wystawa dostępna jest również na naszym kanale youtube: https://youtu.be/8QPEh5Pxzss

27 stycznia obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu. Warto przy tej okazji przypomnieć, że w 2016 oraz w 2020 roku ukazały się polskie wydania Dziennika Reni Spiegel - Żydówki, mieszkającej w Przemyślu. Rękopis dziennika, który został odnaleziony w jednej z nowojorskich skrzynek bankowych, po 70 latach od śmierci autorki stał się międzynarodową sensacją. Renia zaczęła pisać swój dziennik w wieku 15 lat w dniu 31.01.1939 r. Mieszkała wówczas u swoich dziadków w Przemyślu przy ul. Słowackiego 19. 28 VII 1942 r. Zygmunt Schwarzer, ukochany Reni, podczas pierwszej akcji likwidacyjnej przemyskiego getta „przemycił” ją i swoich rodziców na strych kamienicy przy ul. Moniuszki 10. 29 VII 1942 r. Zygmunt wyprowadził z getta Arianę – siostrę Reni i umieścił ją u rodziny Leszczyńskich. 30 VII 1942 r. Renia wraz z rodzicami Zygmunta została zastrzelona przez hitlerowców. Dzięki pomocy i poświęceniu Ludomira Leszczyńskiego, właściciela palarni kawy i fabryki konserw kawowych, siostra Reni wydostała się z Przemyśla i przeżyła wojenną gehennę.

Dziennik Reni został odnaleziony i wydany dzięki działaniom jej rodziny – siostry Elżbiety (Ariany) Bellak i jej córki Alexandry. Dopełnieniem opowieści o siostrach Spiegel jest film Przemyśl, złamane marzenia w reżyserii Tomasza Magierskiego.

W zasobie Archiwum Państwowego w Przemyślu zachowały się materiały dotyczące postaci, osób i miejsc związanych z życiem Reni Spiegel. Prezentujemy niektóre z nich.

W tym roku XIII Obchody Międzynarodowych Dni Pamięci o Ofiarach Holokaustu na Podkarpaciu przyjmują formę symboliczną, z uwagi na sytuację epidemiologiczną w świecie i w Polsce. Archiwum Państwowe w Przemyślu, w ubiegłych latach, aktywnie uczestniczyło w tym wydarzeniu.

W imieniu organizatorów i koordynatorów zwracamy się z apelem, aby zasadniczą formą tegorocznych obchodów było zapalenie znicza w poszczególnych miejscach związanych z Holokaustem na terenie Podkarpacia.

W styczniu obchodzimy Dzień Babci i Dzień Dziadka, kiedy naszym dziadkom i babciom życzymy wszystkiego, co najlepsze.

W zasobie Archiwum Państwowego w zesp. nr 158 Archiwum Zamku Leskiego Krasickich zachowały się życzenia i listy kierowane do dziadka sprzed blisko 200 lat. Są to teksty pisane przez Malwinę Sapiehę, żonę Marcina księcia Sapiehy. Jej dziadkiem macierzystym (ojcem jej matki – Konstancji Brzostowskiej, z domu Krasickiej) był Ignacy Krasicki, imiennik bajkopisarza i biskupa warmińskiego. „Książę poetów” był stryjem Ignacego Krasickiego. Ignacy Krasicki ze Stratynia herbu Rogala (1767-1844), dziadek Malwiny Sapiehy, był znanym numizmatykiem, który zdołał zgromadzić zbiór blisko 10 tysięcy monet i około 3 tysięcy medali.

Życzenia i listy do Ignacego Krasickiego pisane są w języku francuskim oraz polskim. Pochodzą z lat 1831-1832, 1841-1842. Malwina Sapieha, pisząc je m.in. w Zazulińcach, majątku Sapiehów, leżącym koło Zaleszczyk, życzyła w nich swemu dziadkowi: „czerstwego zdrowia, spokojności, przy latach mu zamierzonych, abyś wszystkich życzeń swoich stał się uczestnikiem”.