Ksiądz Aleksander Jełowicki - duszpasterz Wielkiej Emigracji

18 listopada 2015

W zespole Archiwum Zamku Leskiego Krasickich znajduje się bogata i liczna korespondencja przedstawicieli tego rodu m.in. z osobami, które na trwałe zapisały się na kartach historii. Taką postacią był niewątpliwie ksiądz Aleksander Jełowicki (ur. w 1804 r. w Hubniku). Brał udział w powstaniu listopadowym, po upadku którego przedostał się do Galicji, a następnie do Francji. Był współzałożycielem Towarzystwa Pomocy Naukowej, a także członkiem, a od 1935 r. sekretarzem Towarzystwa Literackiego. Pomagał wielu emigrantom, m,.in. wspomagał chorego Maurycego Mochnackiego, sfinansował paryskie wydania „Dziadów” cz. III i „Pana Tadeusza” Mickiewicza. Od 1833 r. był jego mecenasem.

W 1835 r. wraz z Eustachym Januszkiewiczem i Stefanem Dembowskim założył Drukarnię i Księgarnię Polską w Paryżu pod nazwą Jełowicki i S-ka. Spółka wydawała dzieła K. Brodzińskiego, K. Hoffmanowej, I. Krasickiego, Z. Krasińskiego, W. Pola, J. Lelewela, J. Słowackiego i innych autorów. Jełowicki redagował również czasopisma, był tłumaczem, autorem artykułów i wspomnień. W 1838 r. rozpoczął naukę w seminarium duchownym w Paryżu, a rok później sprzedał drukarnię. W r. 1841 przyjął święcenia kapłańskie, a w następnym wstąpił do zgromadzenia zmartwychwstańców. Był przełożonym Misji Polskiej w Paryżu przy kościele św. Rocha, przyczynił się do budowy Kolegium Polskiego w Rzymie. Był również protektorem Makryny Mieczysławskiej, domniemanej ksieni bazylianek z Mińska (jak udowodniono, okazała się oszustką). W 1849 r. spowiadał i nawrócił przed śmiercią Fryderyka Chopina, który na łożu śmierci miał mu powiedzieć: „Bez ciebie, mój drogi, byłbym zdechł — jak świnia!"

W jednostce o sygn. 242 w Archiwum Zamku Leskiego Krasickich zachowały się 42 listy Jełowickiego kierowane do Edmunda Krasickiego i jego żony Anieli z Brzostowskich. Ksiądz był w bardzo bliskich stosunkach z Krasickimi – zajmował się ich dziećmi w czasie pobytu w Paryżu, a także opiekował się córką Krasickich Marią (ur. zm. 1855 r.), zwaną przez niego „Marynią”. Ks. Jełowicki w listach do Krasickich pisze o ich rodzinie, a także o swojej familii. Jego listy zawierają również informacje dotyczące życia polskiej emigracji: o Mickiewiczu, o Towiańskim i towiańczykach, jak również o duszpasterstwie polskim i zakonie zmartwychwstańców, do którego należał. Pierwszy list pochodzi z 1854 r, natomiast ostatni (pisany już przez sekretarza) datowany na 12 I 1877. Jełowicki zmarł 15 IV 1877 roku.

 

Galeria

  • Powiększ zdjęcie AZLK, sygn. 242, s. 24

    AZLK, sygn. 242, s. 24

  • Powiększ zdjęcie AZLK, sygn. 242, s. 26

    AZLK, sygn. 242, s. 26

  • Powiększ zdjęcie AZLK, sygn. 242, s. 27

    AZLK, sygn. 242, s. 27

  • Powiększ zdjęcie AZLK, sygn. 242, s. 44

    AZLK, sygn. 242, s. 44

  • Powiększ zdjęcie AZLK, sygn. 242, s. 45

    AZLK, sygn. 242, s. 45

  • Powiększ zdjęcie AZLK, sygn. 242, s. 46

    AZLK, sygn. 242, s. 46

  • Powiększ zdjęcie AZLK, sygn. 242, s. 47

    AZLK, sygn. 242, s. 47

  • Powiększ zdjęcie AZLK, sygn. 242, s. 77

    AZLK, sygn. 242, s. 77

  • Powiększ zdjęcie AZLK, sygn. 242, s. 78

    AZLK, sygn. 242, s. 78

Rozwiń Metryka

Podmiot udostępniający informację:
Data utworzenia:2015-11-18
Data publikacji:2015-11-18
Osoba sporządzająca dokument:
Osoba wprowadzająca dokument:Ewa Grin-Piszczek
Liczba odwiedzin:6370