- Strona główna

10 listopada br., w ramach obchodów 104. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, w Centrum Kulturalnym w Przemyślu, odbyła się prelekcja podróżnika i miłośnika gór, Tomasza Gołkowskiego, który zaprezentował fotografie z własnych zbiorów pokazujące Karpaty Wschodnie, z uwzględnieniem miejsc upamiętniających walki Legionów Polskich w latach 1914-1915 r. z wojskami rosyjskiego zaborcy. Na trasie wirtualnej podróży znalazła się m.in. Przełęcz Legionów, Rafajłowa ze słynną "Hallerówką". 

Prelekcji towarzyszyła wystawa "Wschodniokarpackie wędrówki. Tam, gdzie rodziła się Niepodległa" przygotowana przez Archiwum Państwowe w Przemyślu.

W tej "żywej lekcji historii" uczestniczyli uczniowie wraz opiekunami z przemyskich szkół: Szkoły Podstawowej nr 15 im. Adama Mickiewicza w Przemyślu, Szkoły Podstawowej Stowarzyszenia Absolwentów I LO w Przemyślu, Szkoły Podstawowej nr 5 im. Bohaterów Września w Przemyślu.

Organizatorami wydarzenia byli: Archiwum Państwowe w Przemyślu, Centrum Kulturalne  w Przemyślu oraz Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Przemyślu.

Uczestnicząc w projekcie "Mały Miś w świecie wielkiej literatury" cztery grupy maluchów  z Publicznego Przedszkola Sióstr Felicjanek w Przemyślu, odwiedziły nasze Archiwum. Z ogromnym zainteresowaniem zwiedziły miejsca, które związane są z techniczną stroną powstania książek, czyli drukarnię i introligatornię. 

"Młodzieży Polska! Patrz na ten krzyż!

Legiony Polskie dźwignęły go wzwyż,

Przechodząc góry, lasy i wały

Do Ciebie, Polsko, i dla Twej chwały!"

Ten czterowiersz widnieje na Krzyżu Legionów, na przełęczy Rogodze Wielkie (Przełęczy Legionów) w Karpatach Wschodnich. To tędy jesienią 1914 r. maszerowały oddziały Legionów Polskich w stronę Rafajłowej (obecnie Bystricia). Ta huculska wieś, leżąca dziś na Ukrainie, była świadkiem walk Legionów Polskich – późniejszej II Brygady – w latach 1914-1915.

Jakie jeszcze miejsca związane z walkami o Niepodległość można odkryć w Karpatach Wschodnich? Co można zobaczyć i przeżyć podczas wędrówek szlakami Czarnohory czy Gorganów?

Na te pytania odpowie miłośnik Karpat Wschodnich, Tomasz Gołkowski, zapraszając na prelekcję Tam, gdzie rodziła się Niepodległa zilustrowaną fotografiami z własnych zbiorów.

Miejsce: Centrum Kulturalne w Przemyślu, 10 listopada, godz. 9.30

Wydarzeniu towarzyszy wystawa fotografii Tomasza Gołkowskiego, czynna w siedzibie Centrum Kulturalnego od 4 do 14 listopada 2022 r.

Organizatorami wydarzenia są: Archiwum Państwowe w Przemyślu, Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Przemyślu oraz Centrum Kulturalne w Przemyślu

"Pomoc Żydom podczas II wojny światowej w źródłach archiwalnych. Zbiór studiów" to publikacja, która ukazała się nakładem Archiwum Państwowego w Przemyślu. Jej prezentacja odbyła się 21 października br. w siedzibie wydawcy z udziałem dr hab. Anny Krochmal (Dyrektor Departamentu Popularyzacji Działalności Archiwalnej w Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych), autorki jednego z artykułów, pod redakcją której powstała niniejsza pozycja.

Spotkanie swoją obecnością zaszczycili m.in.: Zastępca Prezydenta Miasta Przemyśla - Bogusław Świeży, Wicedyrektor Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli ds. Oddziału w Przemyślu - Zbigniew Hamielec; Wicedyrektor ds. Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej im. Józefa Gwalberta Pawlikowskiego w Przemyślu - dr Piotr Pękalski; dyrektor Szkoły Podstawowej nr 16 z Oddziałami Integracyjnymi im. Orląt Lwowskich w Przemyślu – dr Grzegorz Szopa; przewodnicząca Przemyskiej Rady Seniorów – Anna Hayder, prezes Związku Sybiraków Oddział w Przemyślu – Stanisława Żak. W wydarzeniu uczestniczyli także, poza dr hab. Anną Krochmal, autorzy artykułów opublikowanych w niniejszej publikacji: dr Jacek Krochmal (Archiwum Główne Akta Dawnych) oraz Małgorzata Stadnik (Archiwum Państwowe w Przemyślu). Z różnych przyczyn pozostali autorzy nie mogli być obecni na spotkaniu.

Rozpoczęła je Elżbieta Laska, dyrektor Archiwum Państwowego w Przemyślu. Następnie dr hab. Anna Krochmal przybliżyła zebranym istotne kwestie dotyczące omawianych tematów podczas konferencji, która odbyła się w dniach 17–18 października 2018 r. w Przemyślu. Zamieszczone w prezentowanym wydawnictwie teksty stanowią rozszerzone wersje wygłoszonych, w jej trakcie, referatów.

Uczestnicy spotkania mieli okazję porozmawiać z dr hab. Anną Krochmal na temat publikacji i otrzymać dedykację, jak również zobaczyć materiały archiwalne z zasobu przemyskiego Archiwum z okresu II wojny światowej na ekspozycjach, które towarzyszyły przedsięwzięciu.

 Więcej w relacji z wydarzenia: https://youtu.be/hOLk62zOK44